KPI da Neyin Nesi?

Uzun zamandır insan kaynakları uzmanlarının (birçoğunun) KPI oluşturmadan çalıştığını gözlemliyordum. Hatta bazı sitelerde birçok uzmanının, İK da KPI olamayacağı yönünde şiddetli görüşleri de mevcut.

Ben ısrarla İnsan Kaynakları alanında da KPI’ ların mutlaka belirlenmesi ve takip edilmesi gerektiğini savunanlardanım. Biz İK’cılara bu konuda kızarken fark ettim ki bırakın İK’cıları, işyerlerinde kocaman kocaman unvanları olan fonksiyonel yöneticiler dahi KPI dan bir haber.

Nedir bu KPI? Bir örnekle anlatmaya çalışayım. Diyelim ki bir araba alacaksınız. Araba tercihinizi ihtiyaçlarınız, beklentileriniz ve bütçeniz belirleyecektir doğal olarak. Diğer bir deyişle, bütçeniz doğrultusunda ihtiyaçlarınızı ve beklentilerinizi optimum düzeyde karşılayacak bir araba almak istersiniz. İhtiyaç ve beklentilerinizin aşağıdaki gibi olduğunu farz edelim.

-         100 kilometrede en fazla 7 litre benzin yakan

-         Hızlı

-         Servis ağı yaygın bir araç.

 

Bunları siz belirler, hatta bir yerlere yazabilirsiniz. Buyurun, aracınız için KPI’larınızı basitte olsa belirlediniz bile…

(İşletmeler İçin Sonuç 1: Kurumsal bir firma,  KPI’larını belirlemeli ve yazılı hale getirmelidir)

 

Aracınızı bütçeniz ve aradığınız özellikler doğrultusunda aldınız hayırlı olsun…..

Şimdi sıra aracınızla yola çıkmakta.  İstanbul – Bursa arası bir yolculuğa karar verdiniz. İki yoldan gidebilirsiniz. KPI’lı yada KPI’sız.

Haydi iki yolu karşılaştıralım. KPI’sız yol oldukça kısa. Yola çıkın ve Bursa’ya kadar ne yakıtınızı, ne aracın hızını ne de yolda servis var mı kontrol edin.

KPI’ sız yoldan Bursa’ya gidebilir misiniz? Cevap evet. Zaten kurumlar da bu yüzden KPI falan umursamıyor. Evet, KPI’sız da hayat devam eder. Ta ki sorunlar görünür hale geldiği zamana kadar. Oysa onlar hep varlar….

Peki KPI’lı yol nasıl? Sizin ilk KPI’nız benzin tüketimi ile ilgili. Aracınızın 100 km de max. 7 lt benzin  yakmasını bekliyordunuz. Bunu nasıl ölçeceksiniz? KPI’larınızı belirledikten sonra ikinci işiniz onları nasıl ölçeceğinizi belirlemek olmalı.

Bunu ölçmenin iki yöntemi olabilir. Aracınızda zaten bu özellik vardır ve bunun için bir gösterge hazırlanmıştır. Hatta siz aracınızı alırken yakıt göstergesi olan bir model tercih edebilirsiniz. İkinci bir yöntem de şöyle olabilir. Aracınızın deposunu tam doldurur, 100 km sonra yeniden benzin alırsınız. Kaç lt benzin aldıysanız, aracınız o kadar benzin tüketmiş demektir.

Siz bu ölçüm metodunu belirler, hatta yazılı hale getirebilirsiniz.

(İşletmeler İçin Sonuç 2: Kurumunuzda KPI’ların nasıl ve hangi yöntem ile ölçüleceği belirlenmeli, yazılı hale getirilmeli ve ölçüm için gerekli alt yapı oluşturulmalıdır)

Bir diğer KPI’nız  “Hız”. Bunu ölçmek oldukça kolay.  Zaten her araçta bunun için bir gösterge mevcut. Peki, hızı tanımlar mısınız?  Hız sizin için nedir? Kaç km hız, hız tutkunuzu keser?  180-200-220-250……??

(İşletmeler İçin Sonuç 3: KPI’larınızı tanımlayarak, açık ve anlaşılır hale getirin)

Aracınızın 200 km hız yapmasını istiyorsanız, yolda bunu deneyebilirsiniz. Bu sizin hedefinizdir. Araç 200 km’ye ulaşabiliyorsa siz de hedefinize ulaşıyorsunuz demektir.

(İşletmeler İçin Sonuç 4:  Tamamına olmasa da KPI’larınıza bir hedef atamanız gerekir. Aksi halde başarınızı ispat edemezsiniz)

Aracınız hız hedefinize ulaştı. Peki, İstanbul’dan Bursa’ya giderken hep 150 km hızla gitme hedefi verebilir misiniz? Hayır. Trafiğe takılacaksınız ya da yolların yapısı buna uygun olmayacak. Nasıl hedef vereceksiniz? Cevap basit. Böyle bir hedef vermeyeceksiniz. Hedefsiz KPI’ı ne yapayım ben demeyin. Bu KPI’da izleme yapmalısınız. Sonuçta kaç km hız yaptığınızı bilmeye ihtiyacınız var.

(İşletmeler İçin Sonuç 5: Her KPI’a hedef tanımlamak zorunda değilsiniz, bazıları izlemek içindir)

Başka bir soru. Hızınızı ne sıklıkla kontrol edeceksiniz? Buna birkaç cevap vermek mümkün. 5 dk’ da bir bakmak gerekir diyebilirsiniz. Yol boyunca en az 30 defa da diyebilirsiniz. Ya da en sağlıklısı “gerektikçe” de diyebilirsiniz. Ama bir şekilde km hızına bakma sıklığını belirlemeniz gerekir.

(İşletmeler İçin Sonuç 5: KPI’larınızı hangi sıklıkla takip edeceğinizi belirlemeli ve yazılı hale getirmelisiniz)

Son KPI’nız yaygın servis ağı.  Bu KPI’ı nasıl ölçeceğinizi, hedefini ve ölçüm sıklığını artık size bırakıyorum. 

Hala KPI gerekli mi diyenler olacaktır, normal.  Aklıma öğrencilik mazeretimiz geliyor;

Dersimiz PUKÖ. Planla Uygula Kontrol Et Önlem Al.  Repliğimiz hep aynı: Biz KÖ’ye daha gelmedik….

Sevgiyle kalın